Genel Cihat Emre YESİLKENT Ocak 27, 2021

DOĞAL BİYOMALZEMELER (Proteinler)

Doğal Polimerler

Biyolojik olarak üretilen ve benzersiz işlevsel özelliklere sahip olan polimerlerdir. Örneğin;

Proteinler; kollajen, jelatin, elastin, aktib …

Polisakkaritler; selüloz, nişasta, kitin…

Polinükleotitler; DNA, RNA

Proteinler

Proteinler yaşamın en önemli biyopolimerleridir. Molekül ağırlıkları birkaç binden milyonlara kadar olabilir. Canlı hücrelerinin kuru ağırlıklarının yaklaşık yarısı proteindir. Protein molekülleri yüzlerce aminoasitin peptid bağları ile birbirine bağlanmasından meydana gelirler. Vücudumuzda 21 çeşit aminoasit bulunur. Bu aminoasitlerin oluşturdukları farklı dizilim, değişik protein yapılarını oluşturur.

Kollajenler

Vücut için oldukça önemli ve ipliksi yapıda bir proteindir. Bütün İnsan vücudunun %6’sini, vücuttaki proteinlerin %30’unu oluşturmaktadır. Kemik proteinlerinin %90‘ı, bağ dokularının (tendonlarin) %85’ini, deri ve korneanın %70’ini, Kıkırdağın %50’sini, aortun %20’sini Karaciğerin %4’unu oluşturmaktadır. Kollojen moleküllerinin gerilme ve Sıkışmaya karşı dirençli olmaları, bu grup proteinlerin biyolojik fonksiyonları açısından önemlidir.

1 mm çapındaki kallojen 10 kg yükü taşıyabilecek dirençtedir. Bilinen en uzun proteindir.Kollojen; üroloji, dermatoloji, genel cerrahi ve ortopedi gibi alanlarda kullanılmaktadır. Kollojen in-vivo koşullarda enzimatik olarak düzenlenen basamaklı polimerizasyon reaksiyonuyla sentezlenir. Lifimsi (alfa-heliks) yapı kollojene yüksek gerilme ve direnç sağlar.

Jelatin (ve tutkal)

Kollojenden elde edilen endüstriyel ürünlerdir. Deri ve kıkırdak gibi hayvansal maddelerden ya da yapay olarak tutkal elde edilir. Ağaç ve kartonları yapıştırmak için kullanılır. İşlem sırasında bazı aminoasitlerin bozunmasından gelen kötü bir kokusu ve koyu bir rengi vardır. Tutkalın saflaştırılması ile (rengi ve kokusu giderilerek) jelatin elde edilir. Jelatin fotoğrafçılıkta kullanılır.

Albümin

Albümin; diye de bilinen serum albümini, insan ve diğer memeli hayvanların kan plazmasında bulunan en yaygın proteindir. Kanda bulunan proteinlerin %60 ‘ını oluşturur. Ayrıca, doku Sıvılarında, özellikle kas ve deride, az miktarda, göz yas, ter, mide suları ve safrada da bulunur.

Vücuttaki toplam albüminin %30-40’ı kandadır. Yağ asitleri ve çeşitli başka maddeleri kanda taşımasının yani sıra en önemli işlevi, kan ile doku sıvıları arasında suyun dengelenmesini sağlamaktır. Doğal protein olan albümin, yanık tedavisinde ve hastaların protein seviyesini yükseltmede kullanılır.