Tabakalı Kompozitler
Tabakalı Kompozitler Nedir?
En az iki değişik malzemenin tabakalar halinde dizilerek, teşkil etmiş olduğu kompozit malzemelere tabakalı kompozitler denir.
Tabakalama islemi
Tabakalama, tabakaları meydana getiren malzemelerin daha faydalı bir malzeme oluşturması için teşkil edilir. Tabakalama işlemiyle kompozit malzemelerin mukavemeti, rijitliği, korozyon direnci, aşınma direnci, termal izolasyonu iyileştirilir. Bu tür iyileştirilmiş özellikler bir metalden haddelenmiş metallerden, tabakalanmış camlardan, plastik tabakalı laminantlarda çok güzel şekilde görülebilir.
Tabaka Malzemesi
Tabaka olarak elyaftan üretilmiş tabakalar kullanılır. Isı ve neme dayanıklı tabakalardır. Metallere göre çok hafif ve aynı zamanda mukavimdirler. Farklı özelliklere sahip en az iki tabakanın kombinasyonundan oluşur. Çok değişik kombinasyonlarla tabakalanmış kompozitlerin üretimi mümkündür.
Korozyon direnci zayıf metaller üzerine, daha yüksek dirençli metallerin veya plastiklerin kaplanmasıyla korozyon özelliğinin, yumuşak metallerin sert malzemelerle birleştirilmesiyle sertlik ve aşınma direncinin, farklı fiber yönlenmesine sahip tek tabakaların birleştirilmesiyle çok yönlü yük taşıma özelliğinin geliştirilmesi mümkün olmaktadır.
Tabakalı Kompozitlerin Özellikleri
- Tabakalı kompozit yapı , en eski ve en yaygın kullanım alanına sahip olan tiptir. Farklı elyaf yönlenmelerine sahip tabakalar elyaf yönlenmelerine sahip tabakaların bileşimi ile çok yüksek ile çok yüksek mukavemet değerleri elde edilir. Isıya ve neme dayanıklı yapılardır.
- Metallere göre hafif ve aynı zamanda mukavemetli olmaları nedeniyle tercih edilen malzemelerdir. Sürekli elyaf takviyeli tabakalı kompozitler uçak yapılarında, kanat ve kuyruk grubunda yüzey kaplama malzemesi olarak çok yaygın bir kullanıma sahiptirler.
- Pek çok katmanlı kompozit düşük maliyet, yüksek dayanım veya hafifliğini korurken, aşınma veya abrasiv aşınma direnci, gelişmiş görünüm ve mükemmel ısıl genleşme özelliklerini kapsamaktadır. Buna karşın korozyon ve aşınma direnci gibi önemli özelliklerin pek çoğu öncelikle kompoziti oluşturan elemanlardan birine bağlıdır. Elektrik şarjını depolamak için kullanılan kondansatörler aslında dönüşümlü olarak bir iletken ve bir yalıtkan katmanların üst üste gelerek meydana getirdiği katmanlı kompozitlerdir.
Tabakalı Kompozitlerin Örnekleri ve Uygulamaları
Emniyet gözlükleri, polivinil butiral gibi plastik bir yapıştırıcı ile iki cam malzemesinin birleştirildiği katman malzemelerdir. Cam kırıldığı zaman yapıştırıcı cam parçacıklarının ayrılmasını önler. Katmanlar, motorlarda, yalıtım için dişlilerde, basılmış devre katlarında kullanılmaktadır. Yapıştırıcı katmanlar, mükemmel hafiflik, alevlenmeyi geciktirici darbe dayanımı, korozyon direnci, kolay şekillendirme ve işleme, sürtünme ısısının dağıtılması ve iyi yalıtım özelliklerini bünyesinde toplamaktır.
Sert Yüzey Oluşturma
Sert, aşınmaya dirençli yüzeyler, sert yüzey oluşturma olarak bilinen ergitme kaynağı teknikleri daha yumuşak ve sünek malzemeler üzerinde biriktirilebilir. Sert yüzey alaşımlar, çeliğin sertleştirilebilen sınıflarını, sert karbürler oluşturan demir ve çelikleri, kobalt esaslı alaşımları ve belirli demir dışı alaşımları içermektedir. Kompozit tungusten karbür çubukları aynı zamanda aşınma yüzeyinde tunsten karbür oluşturmak için kullanılabilmektedir. Benzer kaynak işlemleri yüzeyin korozyon ve ısıya karşı direncini arttırır.
Tabakalı Kompozit Malzemelerin Üretim Yöntemleri
Katmanlı kompozitlerin üretiminde deformasyon ve birleştirme tekniklerinide içeren pek çok farklı metod kullanılmaktadır.
- haddeleme ile birleştirme
- patlaycıcı ile birleştirme
- birlikte ekstrüzyon
- lehimleme
Haddeleme
Giydirilmiş ve ikili metal gibi bir çok metalik katmanlı kompozitler sıcak veya soğuk haddeleme ile üretilmektedir. Deformasyon miktarı yeterince büyük ise merdaneler tarafından uygulanan basınç yüzeydeki oksitleri kırmakta ve atom atom temas eden yüzeyler oluşturmakta böylece iki yüzeyin kaynak edilmesine imkan sağlamaktadır.
Patlama Kaynağı
Metallerin birleştirilmesi için gerekli basınç bir patlama yüklemesi ile sağlanabilir. Bu işlem özellikle hadde merdanesine sığmayan büyük plakların birleştirilmesi için çok uygundur.
Presleme
Küçük parçalar için, yüksek sıcaklıklarsa yüksek basınç uygulanması yapışmayı sağlamaktadır. Katmanlardaki yapıştırıcıyı sertleştirmek için genellikle sıcak presleme kullanılır.
Sert Lehim
Sert lehim kompozitleri birbirine bağlayabilmektedir .Metelik levhalar tercihen 0.075 mm aralıkla ayrılmıştır ve sert lehim , alaşımın ergime sıcaklığının üzerinde ısıtılmaktadır. Sıvı sert lehim alaşımı, kılcal hareketle ince bağlantı aralığına yayınarak birleştirmeyi sağlar.